RossaertAntiquariaat Rossaert is housed in a painstakingly restored premises in the historic heart of Antwerp, and has regularly played host to exhibitions there. These have included: Ubu à l'Anvers, around the life and work of Alfred Jarry, the logogrammes of Christian Dotremont, 19th- and 20th century photography - exhibitions featuring work on the Paris Commune, Les Lèvres Nues and Leo Dohmen, Dadaist work by Paul Joostens. Since the reopening in 2016 several publications have been made: DE ROSSAERT EN ZIJN PASSANTEN, ANTWERPEN VERLOREN STAD (1860-1880), ANTWERPEN METROPOOL(1885-1915) andANTWERPEN STAD VERBEELD (recent photographs by KARIN BORGHOUTS). All books are still available. Antiquariaat Rossaert is gevestigd in een zorgvuldig gerestaureerd winkelpand in het historisch hart van Antwerpen. Sinds 1997 gaan er regelmatig tentoonstellingen door : Ubu à l'Anvers, rond leven en werk van Alfred Jarry, de logogrammen van Christian Dotremont, 19de en 20ste eeuwse fotografie – onder meer rond de Commune van Parijs, Les Lèvres Nues en Leo Dohmen, dadaïstisch werk van Paul Joostens.Sinds de heropening in2016 zijn er verschillende boeken verschenen: DE ROSSAERT EN ZIJN PASSANTEN, ANTWERPEN VERLOREN STAD(1860-1880),ANTWERPEN METROPOOL (1885-1915) en ANTWERPEN STAD VERBEELD (fotografie KARIN BORGHOUTS). Alle boeken zijn nog steeds voorradig. Antiquariaat Rossaert est situé dans un ancien local commercial soigneusement restauré, dans le cœur historique d'Anvers. Depuis 1997, des expositions y ont régulièrement lieu: Ubu à l'Anvers, sur la vie et l'œuvre d'Alfred Jarry, les logogrammes de Christian Dotremont, la photographie des XIXe et XXe siècles – entre autres sur la Commune de Paris, Les Lèvres Nues et Leo Dohmen, l'œuvre dadaïste de Paul Joostens.Depuis la réouvertureen 2016 plusieurs publications sontparues: DE ROSSAERT EN ZIJN PASSANTEN, ANTWERPEN VERLOREN STAD (1860-1880), ANTWERPEN METROPOOL (1885-1915) et ANTWERPEN STAD VERBEELD (photographies de KARIN BORGHOUTS). Toutes les publications sont disponibles. Nosestraat 7 | B-2000 Antwerpen (Belgium) Opening hours from Fridays to Sundays from 13 to 18 h Contact: +32 0477 55 10 28 ronnyvandevelde@outlook.com
|
|
Le Mal du Pays
|
Le Mal du Pays
Nous ne sommes d’aucun pays ni d’aucune nation Nous ne sommes que quelques-uns Ceux que l’on voit avec nous ne sont pas avec nous. Camille Goemans Etrange petit pays serti au cœur de vieux empires, taillé dans leurs surplus en lambeaux devenus frontières, cousu de leurs diverses langues et coutumes ; étrange petit pays, si jeune et déjà si vieux, traversé par toutes les guerres, les invasions, offert à tous les vents, ouvert à toutes les influences comme pour mieux brouiller ses cartes et se dérober aux définitions.
Les grands mouvements artistiques des 19ème et 20ème siècles y trouvèrent un écho, souvent distinct de celui des grandes capitales.
Ainsi du surréalisme, qui naît à Paris à l’automne de 1924, et voit aussitôt à Bruxelles avec Paul Nougé, Camille Goemans, Marcel Lecomte, rejoints par René Magritte et Edouard Mesens, une fraction dissidente et frondeuse, peu soucieuse de notoriété.
Si la plupart d’entre eux ne se sont guère préoccupés d’étiquettes ou de généalogie, ceux que l’on trouvera ici présentés appartiennent de près ou de loin à la première, la seconde, la troisième et peut-être la quatrième génération du surréalisme en Belgique.
L’on se contentera d’observer la pérennité d’un état d’esprit parfois éloigné de quelque souci d’orthodoxie dont témoigne ce petit groupe d’hommes qui se reconnurent par affinités plus que par mots d’ordre, tribu disséminée aux points cardinaux du Royaume.
Voici donc à nouveau réunis, au Rossaert à Anvers, entre église et bordels, quelques-uns de ces « irréguliers » que la vie ou la mort avaient un temps séparés.
Oeuvres de Gilles Brenta, Xavier Canonne, Leo Dohmen, Tom Gutt, Marcel Mariën, Armand Permantier, Roger van de Wouwer, Robert Willems
LE MAL DU PAYS
Nous ne sommes d’aucun pays ni d’aucune nation Nous ne sommes que quelques-uns Ceux que l’on voit avec nous ne sont pas avec nous.
[Wij zijn van geen enkel land of natie / Wij zijn slechts enkelingen / Diegenen die je met ons samen ziet, zijn niet met ons.] Camille Goemans Vreemd landje geprangd in het hart van oude keizerrijken, gesneden uit hun flarden en brokstukken die grenzen zijn geworden, ineengeflanst met een samenraapsel van hun diverse talen en gewoonten; vreemd landje, zo jong nog en al zo oud, geteisterd door alle oorlogen en invasies, aan alle winden blootgesteld, open voor alle invloeden om zo nog meer verwarring te zaaien en zich aan definities te onttrekken.
De grote artistieke bewegingen van de 19de en 20ste eeuw, ontstaan in toonaangevende Europese hoofdsteden, vonden hier een vruchtbare bodem, maar kregen vaak een eigenzinnige invulling.
Zo werd het surrealisme in de herfst van 1924 in Parijs geboren, en kort daarop vormde zich in Brussel een dissidente fractie met figuren als Paul Nougé, Camille Goemans, Marcel Lecomte, al snel vervoegd door René Magritte en Edouard Mesens, een groep dwarsliggers, die lak had aan autoriteit.
Hoewel de meesten van hen zich nooit druk maakten over etiketten of genealogie, behoren diegenen van wie het werk hier te zien is van ver of dichtbij tot de eerste, tweede, derde en wellicht vierde generatie van het surrealisme in België.
Wat deze kleine groep kunstenaars gemeen heeft is een geestesgesteldheid, vaak zonder zich te bekommeren om orthodoxie, een verwantschap op basis van affiniteiten in plaats van ordewoorden, een familie verspreid over de vier windstreken van het koninkrijk.
Hier in de Rossaert in Antwerpen, tussen kerk en bordelen, zijn enkele van deze ‘onconventionelen’ die het leven of de dood een tijdlang had gescheiden, opnieuw verenigd.
Werk van Gilles Brenta, Xavier Canonne, Leo Dohmen, Tom Gutt, Marcel Mariën, Armand Permantier, Roger van de Wouwer, Robert Willems
Opening van de tentoonstelling op zaterdag 10 september van 14 tot 18uur
Tentoonstelling van 11 september tot en met 18 december 2022
Rossaert
Nosestraat 7
2000 Anywerpen
Infos pratiques
Ouverture de l’exposition le samedi 10 septembre de 14 à 18 heures.
Exposition du 11 septembre au 18 décembre 2022
Rossaert
Nosestraat 7
2000 Antwerpen
MAGIE in de 19de en 20ste eeuw
Exhibition dates: Saturday, 04 June 2022 - Sunday, 04 September 2022
MAGIE in de 19de en 20ste eeuw met:
Affiches, boeken, foto's, objecten , toverdozen EA.
Tentoonstelling van zaterdag 4 juni tot en met zondag 4 september 2022
Openingsuren: van vrijdag tot zondag van 13 tot 18 uur.
De Rossaert
Nosestraat 7
2000 Antwerpen
Wout Vercammen (1938-2018)
Saturday, 09 April 2022 - Sunday, 29 May 2022
Wout Vercammen in de Rossaert:
Open elke vrijdag, zaterdag en zondag van 13 tot 18 uur.
Wout Vercammen genoot een opleiding tot typograaf.
Een van zijn leraren, John Trouillard, bracht hem in contact met de meest recente Europese stromingen. Tegelijk raakte hij vertrouwd met het artistieke leven in Antwerpen
Midden de jaren ’60 nam hij samen met Broodthaers, Panamarenko, Hugo Heyrman, Bernd Lohaus en Jacques Charlier deel aan de Happenings in Antwerpen. De happenings met hun sterke maatschappijkritische inslag kondigden Provo en Mei ‘68 aan.
Eind de jaren ’60 vond de beeldtaal van Wout Vercammen een definitieve, onmiskenbaar eigen bedding. Een aantal problemen werd opgelost door de keuze voor onwrikbare, nuchtere feitelijkheid. Rudimentaire, onloochenbare en toch toevallige gegevens zoals zijn Belgische identiteit, verheft Vercammen tot readymade. Zijn weerzin voor impliciete subjectiviteit leidt hem naar de vierkante meter als standaardmaat. Hij blijft zich koppig bedienen van verf en doek. Minder traditioneel is dat zijn klare, kritische en soms hinderlijke uitspraken de schilderkunst denatureren. De typograaf is altijd aanwezig en verbindt het ‘oosters’ kalligrafische experiment van de beginjaren met de woordschilderijen van later, waarin popart versmelt met agitprop in bitterzoete, afgemeten commentaren.
Tegen eind de jaren ’70 nam Wout Vercammen met zijn compromisloze opstelling die hem een schitterende internationale carrière had gekost, een unieke positie in. Op de Antwerpse kunstscene was hij een artist’s artist geworden, meer door zijn houding, zijn oordeel en zijn verleden dan wegens zijn werk dat nauwelijks en alleen fragmentarisch en in kleine kring bekend was. Hij werd een
referentie voor nieuwe generaties kunstenaars en uiteindelijk een levende legende die zelden exposeerde
Uit TRING, TRING door Jef Lambrecht, 2014
De historiek van de film in de Rossaert
Friday, 14 January 2022 - Sunday, 27 March 2022
Openingsuren: van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur.
Met Ombres Chinoises, Laterna magica, Théâtre Reynaud, Fenakistiscoop, Zoötroop, Thaumatroop, Kinora mutoscope, Praxinoscoop, Eadweard Muybridge, Charlie Chaplin, J.J. Grandville, Marcel Broodthaers, Orson Welles, Jan Fabre, Koen en Frank Theys
Henry van de Velde en zijn tijdgenoten
Friday, 01 October 2021 - Sunday, 19 December 2021
Openingsuren: van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur.
Met Ombres Chinoises, Laterna magica, Théâtre Reynaud, Fenakistiscoop, Zoötroop, Thaumatroop, Kinora mutoscope, Praxinoscoop, Eadweard Muybridge, Charlie Chaplin, J.J. Grandville, Marcel Broodthaers, Orson Welles, Jan Fabre, Koen en Frank Theys
Karin Borghouts - Vincent was here
Friday, 25 June 2021 - Sunday, 26 September 2021
VINCENT WAS HERE
Karin Borghouts
Fotograaf Karin Borghouts volgde het spoor van Vincent van Gogh (1853-1890) vanaf zijn geboorteplaats Zundert in Nederland tot Auvers-sur-Oise in Frankrijk waar hij zich van het leven beroofde. Ook reconstrueerde zij meer dan 30 stillevens en fotografeerde deze.
Vincent was here is een beeldend onderzoek dat de grens verkent tussen fotografie en schilderkunst.
In deze Vincent was here tentoonstelling ligt het accent op de stillevens: van donkere Brabantse stillevens in Rembrandtiaans licht tot uitbundig kleurige stillevens en boeketten uit Vincent’s Zuiderse periode.
Het fotoboek Vincent was here is een uitgave van Ronny Van de Velde.
www.Vincentwashere.com
Click here to see the PDF
Cristal Palace
Friday, 26 March 2021 - Sunday, 20 June 2021
Cristal Palace of het verhaal van een lege ciderfles in een champagne-emmer
Cristal Palace of hoe een iconisch Antwerps bordeel de inspiratiebron vormde voor diverse kunstenaars.
Tentoonstelling in de Rossaert met werk van Karin Borghouts, Otto Dix, James Ensor, André Favory, Paul Joostens, Paul Snoek, Marcel Stobbaerts, Paul Van Ostaijen...
Publicatie met teksten van Xavier Canonne, Matthijs de Ridder, Dennis Van Mol en Frank Van Eeckhout.
Vertrekkend van het mythische Antwerpse Cristal Palace, schetst Xavier Canonne de geschiedenis van de prostitutie van de oudheid tot het meer recente beleid in Antwerpen. Prostitutie is een maatschappelijk fenomeen en van oudsher gaan prostitutie, macht en religie hand in hand. Ook de spanning tussen abolitionisten en zij die streven naar een menswaardige regeling is een constante.
Matthijs de Ridder en Dennis Van Mol schetsen in hun korte geschiedenis van het Cristal Palace hoe prostitutie al sinds de tweede helft van de 19e eeuw verweven is met het verlangen van artistieke vernieuwers naar een nieuwe wereld. Nadat in de 19e eeuw William Turner, Vincent Van Gogh en Félicien Rops het terrein al hadden verkend liet ook Paul van Ostaijen zich – net als als Rik Wouters, James Ensor en Paul Joostens – naar dit ‘Glazen Kot’ slepen. Dit inspireerde hem tot een aantal van de meest sprekende passages uit Bezette Stad.
Tegelijkertijd nam de strijd tussen Goed en Kwaad hier Bijbelse proporties aan.
Frank Van Eeckhout heeft het over ‘Het Kristallen Paleis en de feestelijke verbeelding van Paul Joostens (1917-1925)’. Hij toont aan hoe de avant-garde in Antwerpen eerst een doorbraak kende rond de figuur van Paul van Ostaijen en in de jaren 1920 een gouden tijd beleefde. Net als voor Van Ostaijen, was de stad voor Paul Joostens een markant gegeven in zijn leven en werk. Het Cristal Palace en de buurt rond de Sint-Pauluskerk speelden voor Paul Joostens een bijzondere rol en verbonden zijn persoonlijke geschiedenis met die van de stad.
De tentoonstelling loopt van 26 maart tot en met 20 juni in de Rossaert, een initiatief
van galerie Ronny Van de Velde
Nosestraat 7, 2000 Antwerpen (naast de Sint-Pauluskerk en bij de Veemarkt)
Open van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur en na afspraak.
0477 55 10 28 - ronnyvandevelde@outlook.com - www.ronnyvandevelde.com
Click here to see the PDF
The Clown Spirit
Curator: Joanna De Vos
Uit speelse verwondering, een familiaal circusverleden en nauwe samenwerkingen met hedendaagse kunstenaars, ontstond het verlangen om de clown en de kunstenaar samen te brengen in ‘The Clown Spirit’.
Vele kunstenaars hebben op zijn minst affiniteit met het bestaan van de clown. De melancholische kunstenaar, de ernstige clown, de komische kunstenaar, de tragische clown, de idiote kunstenaar, de subversieve clown, de troostende kunstenaar, ... Ze hebben allemaal de gave om het leven te transcenderen. Om hun medemens anders te laten voelen, zien en denken. De clown/kunstenaar geeft aan het tragisch bestaan een komisch gezicht, en andersom.
De kunstenaar/clown is een kloon en een canvas van diverse zinnebeelden. De kunstenaar/clown is in haar extremen tegelijk ingetogen en uitgelaten. Die contradictie vormt de energie doorheen ‘The Clown Spirit’.
‘The Clown Spirit’ toont hedendaagse kunstwerken in De Rossaert in Antwerpen, een ruimte van Ronny Van de Velde Gallery, van 16 oktober tot 20 december 2020. De tentoonstelling dankt haar hartslag aan de speciaal gecreëerde zelfportretten van vele kunstenaars. We zijn alle deelnemende kunstenaars uitzonderlijk dankbaar: Marina Abramović, Hugo Alonso, Homa Arkani, Uldus Bakhtiozina, Fred Bervoets, Guillaume Bijl, Christian Boltanski, Elke Andreas Boon, Muhiba Botan, Oona Bovri, Carlos Caballero, Paolo Canevari, Jacques Charlier, Samuel De Maré, Wim Delvoye, Peter Depelchin, Robert Devriendt, Jorik Dzobava, Sidi El Karchi, Manfred Erjautz, Dodi Espinosa, Che Go Eun, Jan Fabre, Mike Figgis, Flexboj & L.A., Michael Fliri, Sasha Frolova, Kendell Geers, Oda Jaune, Pieter Jennes, Fermín Jiménez Landa, Marie-Jo Lafontaine, Mous Lamrabat, Sigalit Landau, William Ludwig Lutgens, Fernando Marques Penteado, Kris Martin, Enrique Marty, Fabien Mérelle, Messieurs Delmotte, Elena Minyeyevtseva, Pieter Laurens Mol, Jorge Molder, Mothmeister, Sofie Muller, Johan Muyle, Maryam Najd, Nadia Naveau, Katie O’Hagan, Hans Op de Beeck, ORLAN, Ria Pacquée, Javier Pérez, Petrovksy & Ramone, Antonis Pittas, Viktor Popov, Daniele Puppi, Antoine Roegiers, Julião Sarmento, Rob Scholte, Raoul Servais, Nedko Solakov, Berend Strik, Elly Strik, Koen Theys, Rosemarie Trockel, Jan Van Imschoot, Yves Velter, Nils Verkaeren, Fabien Verschaere, Henk Visch, Vadim Vosters, Andy Wauman, Santiago Ydañez.
Een klassieke en moderne kijk op het thema zal tegelijk te zien zijn bij Ronny Van de Velde Gallery in Knokke. Enkele van de tentoongestelde kunstenaars in dit deel zijn: Michel Andreenko, Alexander Calder, Jean Cocteau, George Grosz, Floris Jespers, Pablo Picasso, Jules Schmalzigaug, Gino Severini, e.a.
‘The Clown Spirit’ is een prelude op een grootschalige tentoonstelling voor de stad Namen waarin het thema circus op verschillende locaties zal gevierd worden (zoals het Félicien Rops Museum, Delta, enz. – opening mei 2021). Deze tentooonstelling zal een instante spontane activering van de acrobatie van de geest en van het lichaam zijn – een nieuwe vreugdevolle samenwerking tussen Ronny en Jessy Van de Velde, en mezelf!
TEMPORARY CLOSED BECAUSE OF THE LOCKDOWN HOPEFULLY OPEN AGAIN FROM 19TH DECEMBER UNTIL 24TH JANUARY
Joanna De Vos
Exhibition from 2nd August until 11th October
Open from Fridays to Sundays from 13 to 18 h
Happening News (Antwerpen, 1965-1966; zes nummers) ontstond uit de samenwerking van een kleine groep kunstenaars die de kleinburgerlijke sfeer van een zogenaamde kosmopolitische stad opschrikte. Panamarenko en Hugo Heyrman hadden elkaar ontmoet aan de lokale academie voor schone kunsten waar ze allebei in de clinch lagen met de leraren en directie omwille van hun vrij vernieuwende aanpak. Ze begonnen objecten te maken (zoals met kogels doorboorde koperen platen) en verlegden al snel de focus naar straatactiviteiten, waarschijnlijk onder invloed van de Japanse kunstenaar Yoshio Nakajima die veel ervaring had met happenings. Happening News is nauw verweven met de happenings die van juli 1965 tot maart 1966 plaatsvonden in Antwerpen en Oostende, en met de agressieve reacties daarop van de overheid. De groep rond Panamarenko en Heyrman, bestaande uit de Japanse kunstenaar Yoshio Nakajima, de Belgische kunstenaar Wout Vercammen, de Duitse kunstenaar Bernd Lohaus, de Nederlandse kunstenaar Jeroen Henneman en de Nederlandse happeningmakers Thom Jaspers/Jasper Grootveld, pikte thema’s op van Provo (anti-oorlog, anti-auto…) maar werkte voornamelijk vanuit een artistiek perspectief. Ze combineerden deels op een satirische manier elementen uit stripverhalen, sciencefiction en populaire Amerikaanse beeldcultuur om hun geloof in een soort artistiek utopia vorm te geven. De aeronautische ruimte werd de ruimte van artistieke vrijheid waarin de happeningmakers de kosmonauten waren. Sommige woorden en beelden zijn ook gerelateerd aan de opkomst van het gebruik van psychedelische middelen.
Achteraf beschouwd kan het tijdschrift ook worden gezien als een broedplaats voor de deelnemende kunstenaars, en dan vooral Panamarenko wiens stijl en speelse houding een stempel drukten op het uitzicht en de inhoud van het blad. Het was via Panamarenko dat Broodthaers in juni 1966 zijn eerste tentoonstelling kon organiseren in de Wide White Space. Zijn tekening in het laatste nummer van Happening News is nauw verwant aan de reeks tekeningen die hij maakte voor het speciale Broodthaers nummer van Phantomas
We tonen in deze tentoonstelling een aantal collages van Panamarenko, die dienden als illustratie voor de Happening News, maar ook 28 originele tekeningen van Marcel Broodthaers bedoeld om in de Happening News te zitten maar die niet alle gebruikt werden.
Uiteraard ook de Happening News zelf, foto’s, ephemera, documenten, Provo, Revo. Ook werken van Wout Vercammen, Hugo Heyrman, Guy Mees en Bernd Lohaus zijn op deze tentoonstelling. Zij werkten Immers ook mee aan Happening News.
TENTOONSTELLING van 15 mei tot 12 juli
OPENINGSUREN: van vrijdag tot en metr zondag van 13 tot 18 u
De Commune van Parijs, maart-mei 1871
Barricades, executies, deportaties, pétroleuses, ambulanciersters, cantinières en andere ballingen
Deze revolutionaire volksopstand, die uitbrak in maart 1871 en reeds in mei van hetzelfde jaar bloedig werd neergeslagen door het leger van de Versaillais. La Semaine Sanglante waarbij meer dan 20.000 Communards (burgers) gefusilleerd werden door het Franse leger, blijft een zwarte bladzijde in de Franse geschiedenis.
De Commune werd uitvoerig in fotografie vastgelegd maar slechts enkele fotgrafen, zoals Bruno Braquehais, Henri Langerock, Hippolyte Blancard, uiten hierbij hun sympathie voor de opstandige Communards.
Historici beschouwen de opstand van de Communards als een vroeg anarchistisch verzet enerzijds, en als een belangrijke stap in de democratische evolutie van Europa anderzijds. Aan de basis van het verzet lag de publieke onvrede over het Franse politieke bestel en de erbarmelijke economische toestand waarin het land verkeerde. De onderdrukking van de verpauperde arbeidersklasse leidde tot de georganiseerde opstand van duizenden Communards, onder wie de schilder Gustave Courbet en de schrijver Victor Hugo. Vrouwen (pétroleuses) speelden hierbij een belangrijke rol. De figuur van Louise Michel blijft tot de verbeelding spreken.
Deze tentoonstelling, met 19de-eeuwse foto’s en eigentijdse schilderijen van Jorik Dzobava (°1994), is gewijd aan de onnaspeurlijke verwikkelingen naar aanleiding van de Commune Van Parijs: eerste photoshop-perikelen, manipulatie, propaganda, valse beschuldigingen en valse bekentenissen, prachtige affiches, moedige vrouwen, een gedicht van Victor Hugo. Samengesteld door Jessy Van de Velde, die 30 jaar lang foto’s en drukwerk opspoorde, verzamelde, las en onder de loep nam. Uit een lange reeks foto’s gemaakt voor de politie door de fotograaf Eugène Appert (1830-1891) licht ze de portretten van vrouwen, ten onrechte beschuldigd van brandstichting, getrukeerde foto’s van executies, een portret van Courbet, veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding voor het neerhalen van de Vendôme-zuil. Naast tal van historische documenten, zien we nieuwe interpretaties van de jonge schilder en banneling Jorik Dzobava, de dichtende sperwer van de Kaukasus.
Tentoonstelling van 6 oktober tot en met 26 januari 2020
Openingsuren: van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur
Hommage aan MAX ELSKAMP (1862-1931)
Max Elskamp is zonder twijfel een van de grootste dichters van deze stad. Hij wordt geboren in de burgerij, studeert rechten, maar volgt niet het zakentraject van de familie. Vanuit zijn splendid isolation zal hij de stad bezingen. Niet de hebzucht van de havenbazen maar het ware leven van het gewone volk. Elskamp bekleedt een eigen plaats in het symbolisme. Hij neemt afstand van het exotische en het gezochte dat veel eigentijds werk kenmerkt, en vermengt verbeelding en dagelijkse werkelijkheid in een schijnbaar naïeve maar heel doordachte en economische taal. Zijn gedichten maken geen gekunstelde indruk, ze klinken even natuurlijk als een niet geheel vergeten lied dat uit de diepte van het geheugen opstijgt. Vanuit zijn zelfgekozen afzondering onderhoudt Elskamp nauwe contacten met schrijvers uit binnen- en buitenland, ook met zijn levenslange vriend Henry van de Velde die hij had leren kennen op het atheneum en die omslagen ontwerpt voor zijn eerste dichtbundels. Elskamp is ook grafisch kunstenaar en typograaf, hij illustreert en drukt zelf zijn eigen eerste bundels.
In zijn beeldend werk en zijn poëzie zoekt hij dezelfde doeltreffende en waarachtige eenvoud die hij had ontdekt in de volkscultuur. Hij verzamelt al heel vroeg en systematisch, net zo goed zonnewijzers als voorwerpen die verband houden met folklore. Met een groep vrienden sticht hij in 1900 het Conservatoire de la Tradition populaire, een vereniging die in 1907 leidt tot de oprichting van het Antwerpse Museum voor Folklore. De collectie van Max Elskamp vormt de basis van het – intussen door het MAS opgeslokte – museum dat zich ten doel stelt de 'relieken van de gebruiken en gewoonten van het volksleven' te bewaren en te tonen. De voorwerpen bestrijken het hele scala – van spaarpotten tot brutale spotprenten. Het hoeft niet te verwonderen dat een groot deel van Elskamps verzameling was gewijd aan 'tooverij', voorwerpen en documenten die verband houden met hekserij, waarzeggers, sterrenwichelaars…. Hij was een balling in deze wereld, poëzie was voor hem als een magische praktijk; een vorm van zelfverdediging en een uitweg naar een ander en beter universum.
Dat deze hommage doorgaat in Rossaert is geen toeval. Max Elskamp is om de hoek geboren, in de Sint Paulusstraat, en woont er tot 1870. Heimwee naar de verloren jeugd zal een vast thema worden in zijn werk. In 1922 publiceert hij de cyclus La Chanson de la rue Saint-Paul die wordt beschouwd als zijn meesterwerk. "C'est ta rue Saint-Paul, /Blanche comme un pôle, /Dont le vent est l'hôte/Au long de l'année."
De tentoonstelling evoceert verschillende aspecten van leven en werk van Max Elskamp: de eerste drukken van zijn literaire werk, een selectie van volkskunst, werk van zijn vriend Henry van de Velde.
Opening op zaterdag 15 juni 2019 van 15 tot 18 uur
Tentoonstelling van 15 juni tot en met 22 september 2019
Openingsuren: van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur
CAMIEL VAN BREEDAM
Rossaerts rariteitenkabinet
Over Camiel Van Breedam
Er is een grote verscheidenheid in zijn werken: assemblages, collages, reliëfs, objecten, beelden, constructies en environments. Ook in de materiaalkeuze is die verscheidenheid / veelvuldigheid te merken: hout, papier en metalen zijn de basismaterialen. Maar het zijn materialen die ooit al gebruikt zijn, die gediend hebben (restanten, overschotten, afval) en daardoor een patina hebben gekregen, al "een leven achter de rug hebben". Daarenboven zijn ook de onderwerpen én de inspiratiebronnen zeer uiteenlopend : het loodgietersatelier van vader, de Rupelstreek en zijn steenbakkerijen, de zee, de natuur, de Indiaan, de jaren 1920-1930, de Russische avant-garde, Bauhaus, etnische kunst, de New Orleans muziek en geprefereerde kunstenaars zoals o.m. Paul Klee, Chaïm Soutine, Joseph Cornell, Oskar Schlemmer, Georges Vantongerloo. Tot slot dromen, nachtmerries en ROOD. Zijn sociaal engagement vormt de rode draad en het bindend element.
De werken die Camiel Van Breedam in de Rossaert toont bestrijken een periode van 40 jaar. Een deel ervan zijn nooit eerder getoond. Door hun eigen-aardigheid passen ze voortreffelijk in de Rossaert - een charmant en poëtisch pand waar destijds klakken werden gemaakt en verkocht.
Opening op zaterdag 23 februari 2019 van 15 tot 18 uur
Tentoonstelling van 24 februari tot en met 12 mei 2019
Openingsuren: van vrijdag tot en met zondag van 13 tot 18 uur
ANTWERPEN METROPOOL 1885-1915
een boek en een tentoonstelling
Na Antwerpen verloren stad (1860-1885) maakt samensteller Ronny Van de Velde in een tweede fotoboek een wandeling door een stad die ontwaakt uit een lange slaap. De Scheldekaaien zijn rechtgetrokken, de oude omwalling is gesloopt. De scheepstrafiek neemt explosief toe. In de plaats van de vesten komt een echte boulevard naar voorbeeld van Wenen. Een verkeersas verbindt de nieuwe ‘kathedraal van den ijzerenweg’ met de oude kathedraal. Er wordt veel gebouwd, vooral buiten de oude stad. De economische boom brengt druk transport van goederen en personen op gang en laat de handel bloeien, van grote hotels en tavernes tot kleinhandel en markten waar ongeveer alles te koop is. De schaal van de nieuwe openbare gebouwen zoals opera, theater en gerechtshof getuigt van groot optimisme. De technische vooruitgang houdt gelijke tred met de economische groei, en fotografie is geen uitzondering. Wat voor de pioniers nog een magische handeling was, wordt een gewone en alomtegenwoordige gebeurtenis. Waar de eerste foto’s zo getrouw mogelijk het grootse patrimonium vastlegden dat grotendeels dreigde te verdwijnen, worden foto’s nu deel van het dagelijks leven. En wordt het dagelijks leven in een onherroepelijk veranderende stad ook het belangrijkste onderwerp van meestal anonieme fotografen. De moderne straatfotografie vindt hier haar oorsprong. Foto’s krijgen ook heel verscheiden functies: souvenir, reclame, propaganda, primitieve citymarketing.
De tentoonstelling in Rossaert brengt een selectie van foto’s uit het boek, aangevuld met kunst die in dezelfde jaren in Antwerpen is gemaakt door leermeesters en leerlingen van de beroemde academie. Heel verscheiden kunst: François Lamorinière die veel succes oogst met zijn landschappen; Henri de Braekeleer die tijdeloze situaties evoceert, ook invloed van Manet verwerkt; Walter Vaes waarvan de virtuoze stillevens en portretten aarzelen tussen realisme en impressionisme; Eugeen Yoors die beter bekend is voor zijn glasramen maar vooral voor het felle licht dat hij meebracht van een verblijf in Sevilla; Henry van de Velde en Jan Van Beers die beide ontsnappen uit Antwerpen om internationale carrières uit te bouwen, de ene als pionier van de moderne architectuur en vormgeving, de andere als lievelingsschilder van de toenmalige jetset.
Paul Joostens, Francis Picabia & Scènes érotiques de Paris
Het werk van Paul Joostens ( 1889-1960) en Francis Picabia (1879-1953) vertoont veel raakpunten. Beide principieel eigenzinnig en weerspannig, beide als vissen in het dadawater, maar ook kritisch voor de avant-garde waar ze deel van uitmaakten. Hun erotische werk dat opvallende gelijkenissen vertoont, bekleedt een centrale plaats in hun oeuvres. Zoals hun beste tijdgenoten ondergraven ze wat er nog overblijft van de burgerlijke kunstopvatting met ontleningen aan de lage cultuur – hier pornografie of graffiti.
In zijn werk van de dadajaren suggereert Picabia duidelijke parallellen tussen machines en mensen, tussen productieprocessen en seksueel verkeer. De vertaling in beelden van de fascinatie voor machines en erotiek gaat gepaard met veel ironie, in tegenstelling tot de dodelijke ernst van de futuristen. Boor en Boorkop (1918-21) illustreren uitstekend die houding. De erotische tekeningen uit 1925-27 – even grof en even niet-artistiek – passen in het pseudo-realisme waarmee de eenmansbeweging Picabia afscheid neemt van een avant-garde die hem te rechtlijnig is geworden. De 'vulgaire' tekentrant en motieven zijn bedoeld om de brave burger én de brave avant-gardist te schokken. Picabia heeft lak aan alle ongeschreven wetten van het kunstmilieu. Het is hem te doen om zijn eigen genot.
Joostens kiest voor antropomorfe architectuur of wapentuig, de vrouwen afwisselend gereduceerd tot object of geïmporteerd uit de film als genotzuchtige starlet. Hij geeft zijn eigen complexe relatie met vrouwen nadrukkelijk vorm: ze kunnen mechanisch-dominant maar ook frivool-meegaand zijn. Hij is een hautaine aristocraat die met karikaturale pen de teloorgang van oude schoonheid betreurt en tegelijk, paradoxaal genoeg, neogotische elementen combineert met volkse erotica. In het achterlijke Vlaanderen van zijn tijd stond de combinatie van seks en godsdienst garant voor schandaal. Allerminst vrijblijvend – zie onder meer het personage van de Poezeloes (Lolita-type) – laat hij de waarheid van zijn passies botsen met de schijnheilige leugen van de beschaafde wereld.
De ensembles Joostens en Picabia worden aangevuld met een reeks foto's waarmee prostituees zichzelf einde 19de eeuw adverteerden. Zelfs fraai ingelijst beloven ze met vanzelfsprekende brutaliteit een uur of meer gecontroleerde uitspattingen, die in de context van de schijnheilige burgerlijke moraal als efficiënte therapie fungeren. – Niet alleen komt fotografie blijvend aan bod in Rossaert, ze laat nu ook de prostitutie terugkeren die uit de buurt is verdreven.
JAN FABRE COLLAGETEKENINGEN VAN ALTAARSTUKKEN
In het kader van het stadsfestival Antwerpen Barok 2018 en ter gelegenheid van de 30-jarige samenwerking tussen Ronny & Jessy Van de Velde en Jan Fabre worden in de ROSSAERT collagetekeningen van Jan Fabre getoond die geleid hebben tot het drieluik Het monastieke optreden, Het mystieke contract en De extatische opname. Dit drieluik heeft Jan Fabre in opdracht van de stad Antwerpen gemaakt en zal vanaf 3 juli permanent getoond worden in de voormalige Sint-Augustinuskerk, Kammenstraat 81, vandaag het muziek- en ontmoetingscentrum AMUZ. Dit drieluik is een interpretatie van de oorspronkelijke altaarstukken van Van Dyck, Rubens en Jordaens die destijds voor de Augustinuskerk in 1628 werden gemaakt. De Sint-Augustinuskerk is te bezoeken: van 3 juli tot 9 augustus maandag van 14 tot 20 u / dinsdag tot en met vrijdag van 14 tot 17 u / van 3 september tot 10 december maandag van 14 tot 20 u.
Tegelijkertijd zullen in de Sint-Pauluskerk de drie sculpturen Heilige pillendraaier (kruis), Heilige pillendraaier met wandelstok, Heilige pillendraaier met laurierboom (brons, 24 karaat goud, 2016) van Jan Fabre tentoongesteld worden. De Sint-Pauluskerk is gratis toegankelijk elke dag van 14 tot 17 u, dit tot eind oktober.
Ook in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal is de bronzen sculptuur De man die het kruis draagt sinds 2015 permanent te bewonderen. Bezoekersuren Onze-Lieve-Vrouwekathedraal: ma-vr 10-17 u / za 10-15 u / zon-en feestdagen 13-16 u.
De tentoonstelling in de ROSSAERT begint van vrijdag 6 juli en is gratis toegankelijk
elke vrijdag en zaterdag van 13 tot 18 u tot 4 november, ook na afspraak.
Tekeningen en etsen van JAMES ENSOR (1860-1949)
Op 17 november 2018 opent Rossaert, bijhuis van galerie Ronny Van de Velde in de nabijheid van de St Pauluskerk te Antwerpen, een tentoonstelling met 25 tekeningen en een 30-tal etsen van James Ensor.
De tekeningen zijn alle te dateren tussen 1878 en 1885 en tonen Ensors vroege ontwikkeling en zijn eerste experimenten. Ze geven een inkijk in zijn artistieke creatieproces en hoe hij een eigen, unieke stijl ontwikkelt die buiten de klassieke conventies valt.
De jonge Ensor gaat in 1877 aan de Academie van Brussel studeren, waar hij gedurende 3 jaar een degelijke traditionele opleiding krijgt en zich de basistechnieken van het tekenen eigen maakt. Pas vanaf 1880 kan hij zijn snelle, receptieve geest de vrije loop laten en maakt zich al schetsend los van de academische normen. De observatie van zijn directe omgeving, zowel binnen als buiten zijn atelier, loopt als een rode draad door deze tekeningen. In een vlugge en open techniek legt hij ‘silhouetten’ vast van toevallige voorbijgangers en binnenshuis tekent hij objecten die hem omgeven of zijn huisgenoten tijdens hun dagelijkse bezigheden.
Uit de tentoongestelde werken blijkt duidelijk dat er geen sprake is van een lineaire productie. Stijl en schriftuur kunnen binnen dezelfde periode radicaal verschillend zijn en lijken af te hangen van onderwerpkeuze en temperament van de kunstenaar. Vele schetsbladen werden bovendien op een later tijdstip aangevuld met elementen die geen verband houden met de oorspronkelijke afbeelding. Over tekeningen van ca. 1874 tekent hij later een koets of zijn slapende moeder.
Naast deze tekeningen toont Rossaert een 30-tal etsen. James Ensor maakte de meeste van zijn prenten tussen 1886 en 1991. De gebruikte technieken zijn ets en drogenaald. Soms kleurt hij ze in. De thema’s zijn divers: stadsgezichten, soms zelfs imaginaire zoals De kathedraal, landschappen, geschiedkundige onderwerpen als De Gulden Sporenslag, Romeinse zegetocht, Darius, Vaarwel aan Napoleon, tijdgenoten, zelfportretten maar ook sociale thema’s.
Vanaf 1894 verwijzen ze vaak naar iconen uit zijn werk zoals De goede rechters en De slechte geneesheren en zijn ze een manier om zijn originele werken meer bekendheid te geven.
Tentoonstelling van 17 november tot en met zaterdag 29 december 2018
Open vrijdag en zaterdag van 13 tot 18 u en na afspraak.
De publicaties van de Rossaert: De Rossaert en zijn Passanten, Karin Borghouts en Antwerpen Metropool (1885-1915) zijn nog steeds beschikbaar in de Rossaert.